‘Het Hertenhuis op Perner-Insel: het Belgische gezelschap Needcompany brengt met succes het opgedragen stuk voor de Salzburger Festspiele. Door Sabine Dultz ‘Niemand schrijft zijn eigen verhaal,’ zegt Viviane in de loop van het stuk. Zij is niet alleen de moeder en grootmoeder van de familie waarover het verhaal gaat. Zij is ook de meesterlijke actrice Viviane De Muynck, het hoofd van de clan, het zenuwcentrum van de theaterfamilie, die al spelend van land tot land trekt. En nu zijn ze dus in Salzburg aanbeland. De Belg Jan Lauwers en zijn Needcompany, een groep acteurs, dansers, muzikanten en schrijvers van allerlei nationaliteiten, hebben hun nieuwste stuk “Het Hertenhuis”, het opgedragen werk voor de Salzburger Festpiele, geproduceerd en voor het eerst opgevoerd op Perner-Insel in Hallein. Dit stuk is het laatste deel van de trilogie “Sad Face / Happy Face – drie verhalen over de menselijkheid” die vanaf vrijdag ook in zijn geheel te zien zal zijn. Nochtans is “Het Hertenhuis” een volledig autonoom verhaal. De aantrekkelijke hal biedt een brede, lichte, symbolische theaterruimte. Witte herten en hertengeweien, hertenkoppen en andere lichaamsdelen werden schilderachtig over het podium gedrapeerd, vliegen van boven naar beneden, spelen mee. Daarbij horen verrijdbare rekken met witte handdoeken en allerlei voorwerpen, waaronder dierenoortjes, die elke acteur geleidelijk aan aan zijn eigen hoofd vasthecht. Een garderobekapstok met bijzonder harige kledij, waarmee de acteurs en de dansers zich zullen verkleden. Een vleugel. Drie beweegbare platforms, die zowel tafel, bed als podium zijn. Maar dat alles stelt in eerste instantie een theaterkleedkamer voor. De artiesten ontmoeten elkaar, vertellen komische of tragische verhalen over hun reizen. Tijen, de danseres, is net terug uit Kosovo. Zij was er op zoek naar informatie over haar broer, die als oorlogsfotograaf om het leven is gekomen. Zij heeft een boekje meegebracht, met aantekeningen van de overledene en met de allerlaatste zin die vermeldt dat hij het hertenhuis moet vinden. En hier begint de fictie. Een ook het tweede bedrijf: het verhaal van een familie in Kosovo, die ver weg van alles en iedereen in het levensonderhoud voorziet door het kweken van herten, een familie waar de grote oorlog binnenbreekt in het dagelijkse leven met zijn algemeen menselijke catastrofes – de ramp manifesteert zich onder de vorm van de doodgeschoten dochter Inge en haar moordenaar Benoit, een oorlogsfotograaf uit het westen. Te midden van het oorlogsgeweld werd hij ertoe gedwongen een keuze te maken: ofwel werden twee mensen gedood – moeder en dochter, ofwel redde hij het kind door zelf de dader te worden en de vrouw dood te schieten. Haar lijk draagt bij naar huis. Viviane neemt hem op. Maar de vraag is: wie zal de moordenaar straffen, en wie dan weer de moordenaar van de moordenaar? Niemand kan aan het leven ontsnappen, niemand van de hele familie blijft hier vrij van schuld. Boven alles staat het verdriet om het overlijden van de mensen. Maar ook het feest om het leven, het feest ter ere van de familieband. Een familie die op dat ogenblik ik het stuk weer gewoon een theaterfamilie is. Viviane, moeder en grootmoeder, ondergaat het verhaal dat men niet voor zichzelf schrijft, met deemoed en kracht. En met haar eindeloos sterke, vergiffenis schenkende liefde voor de dode Inge, wier stijf geworden lichaam zij aankleedt en opsmukt, en voor de mentaal gehandicapte dochter Grace, die op het einde met vooruitziende blik de herten redt van het oprukkende ijs. Het is kerstavond, een uitgebreide maaltijd staat klaar. Het zal dus ook een rouwmaaltijd worden, de ritus ter ere van de doden. Er wordt gedanst en gezongen op het vrijgemaakte podium, vooraleer de volgende ramp, het verdere verloop van het verhaal, hen treft. Dat alles wordt gepresenteerd in een indrukwekkende helderheid en met de hoogste poëtische kracht, vol droefenis, zonder ooit af te glijden naar het sentimentele, en vol komische elementen, die ontstaan uit de spelsituatie zelf en uit de optimistische wijze waarop geanticipeerd wordt op verhalen over een mogelijke toekomst. Een theateravond met een zware, maar kunstzinnige tol aan overlevenden en mensenlevens. Aangrijpend, ontroerend en verder ook gewoonweg blijmoedig. Een verhaal waarin werkelijkheid en fictie in elkaar overvloeien. Een theateresthetiek die speels en sprookjesachtig, maar toch erg modern is. Dat hier elke artiest, zowel acteur als danser, zijn eigen taal spreekt, lijkt gewoonweg logisch. Dankzij de Duitse boventiteling wordt alles begrijpbaar. Een geweldig succesrijke première.