Jan Lauwers en Needcompany zijn weer helemaal terug op het Kunstenfestivaldesarts in Brussel voor een wereldpremière, “De blinde dichter”. Een voorstelling van Needcompany is immers altijd een gebeurtenis, een ongewone ervaring, zowel op visueel als op emotioneel vlak. Een authentiek artistiek engagement, een radicaal discours, dat is waar het in het theater van Jan Lauwers om draait.

In deze nieuwe voorstelling pakt Jan Lauwers de meervoudige identiteiten aan waaruit elk van ons is samengesteld en die dus deel uitmaken van de wereld waarin we leven. Vanuit hun stambomen reizen Lauwers’ acteurs opnieuw doorheen de geschiedenis, de Westerse geschiedenis die de Oosterse kruist. Het zijn dit keer de individuen die hij bevraagt, niet meer het gezelschap zoals voordien, en hij verlaat de parabel ten voordele van het portret. De zeven portretten van de zeven artiesten in de voorstelling stellen gaandeweg een nieuwe wereldgeschiedenis samen.

De nieuwe creatie van Jan Lauwers, die minder dan gewoonlijk naar performance, en meer naar theater neigt, zet ons aan om de confrontatie aan te gaan met de verhalen, de vroegere banden, de voorouders, die onze identiteit, onze levensweg doorheen de tijd onderbouwen. Niet de enkelvoudige oorsprong van wat we geworden zijn (Jan Lauwers laat de geschiedenissen van elk van de protagonisten elkaar kruisen en gaat terug tot de tijd van de kruistochten!), maar nog veel meer dan dat: een veelheid aan facetten die samenstellen wat we zijn. En aan de hand van die zeven portretten – evenveel voorbeelden van levens die gemaakt worden, doorkruist worden door de geschiedenissen van (vaak al te menselijke) mensen – kunnen we werk maken van het onderzoek naar onze eigen identiteit en nadenken over wat er vandaag van onze multiculturele samenlevingen geworden is.

Al ligt de geschiedenis van de mens bezaaid met “catastrofe, puin en moord, kannibalisme en hysterie” (zie de historische vertellingen, het theater, en het leven zelf!), toch wil Jan Lauwers de enige vraag stellen die er vandaag toe doet en die ons beroert als we geconfronteerd worden met de angst voor de vreemdeling en de opkomst van nationalisme in Europa: “Kunnen we elkaar nog als mens ontmoeten in deze ruines van de geschiedenis?”

Jazeker, is voor Lauwers het antwoord, en in deze zeer harde en bittere historische context waarin velen slechts overleven is het dankzij de liefde en de figuur van de vrouw, “moedergodin of heilige hoer”, dat de mens zijn heil zal vinden, zijn rust! De deur openzetten voor de ander, hem toegang geven tot je verstand, zonder (voor)oordeel, een gewaagd voorstel voor de 21e eeuw!

Het zou allemaal naïef en utopisch kunnen overkomen, maar Jan Lauwers staat sterk genoeg met beide voeten in het heden en in de geschiedenis om niet te hoeven vervallen in de meligheid van een nieuwe hagiografische romance over de mens.

Alles wordt ons te kijk gesteld op een naakt podium, waarop enkel de vele schijnwerpers op de achtergrond het decor vormen. De artiesten – lichamelijk zoals altijd bij Needcompany – vertellen hun verhalen naar het publiek toe, min of meer in monoloogvorm. Elk op hun beurt bereiken ze, met hun specifieke gevoeligheid en hun bereidheid om de toeschouwer aan te grijpen, een constante dramatische intensiteit die aanspreekt en doet nadenken.

Dit is theater met levensenergie, echt, hard en ruw, gevoelig en intens theater. Levensecht, van vlees en bloed!

Deze wereldpremière is een voltreffer. Het betoog is radicaal, diepzinnig en soms weemoedig, maar vaak ook heel grappig. De verhaalstructuur, die eentonig zou kunnen overkomen (een reeks van 7 portretten naar het publiek gericht), is dit op geen enkel moment, omdat Jan Lauwers de intelligentie heeft van een veelzijdige artiest, en live muziek en plastische beelden in de mix gooit, wat deze voorstelling de kracht en de vrijheid van een modern epos verleent.

“Ik ben iedereen, en de wereld ben ik,” zegt één van de artiestes in “De blinde dichter”: Jan Lauwers blijft uniek in de manier waarop hij ons de wereld toont zoals hij hem graag zou hebben. Schoonheid en Liefde. Broederlijk, dat zeker.