Zwijgen is goud
Liv Laveyne - DE MORGEN (25 april 2003)

jan lauwers geeft 'no comment' Woorden schieten ons te kort. In extreme situaties wanneer de monden verstommen, schreeuwt het beeld het uit. Het tv-programma No Comment op Euronews toonde beelden van de oorlog in Irak zonder commentaar. Zeggen beelden zoveel meer of juist niet? Het is een vraag die ook Needcompany-regisseur Jan Lauwers bezighoudt. Onder de titel No Comment ging gisteren zijn nieuwste voorstelling in première in het Kaaitheater. Josse De Pauw, Charles Mee en Lauwers zelf schreven een monoloog voor respectievelijk Grace Ellen Barkey (De theedrinkster), Carlotta Sagna (Salomé) en Viviane De Muynck (Ulrike). Zes componisten creëerden de muziek voor de danssolo van Tijen Lawton. De affiche toont foto's van Lauwers' vier muzen, zonder commentaar. "Als je een beeld uitlegt, loop je steevast het gevaar het te ontkrachten", vindt Lauwers. En dan toch een interview geven. Geen commentaar? Jan Lauwers: "Ik wou dit jaar geen enkele mening geven in mijn werk. Het is tegenwoordig bijna onmogelijk om nog iemand zonder mening te vinden. Men aanvaardt het niet langer. Nochtans is het een bevrijding als je dat kunt. Want uiteindelijk is het geven van een mening, steevast een zoeken naar de bekende strijd. Dat zie je ook met de Irak-oorlog: pacifisten tegen patriotten, het is een versimpelde strijd, een mening om de mening." Als dat geen mening is. "Ik noem deze voorstelling 'No Comment' omdat ik gewoon wil maken wat ik wil maken. In de podiumkunsten is er een tendens tot conceptualisme en daarbij gooien ze wel eens het kind met het badwater weg. Als het middel het doel wordt, ben je verkeerd bezig. Een lichaam is uiteraard een rationeel gegeven, maar het is ook sensueel. Als je die tweeledigheid kunstmatig gaat scheiden, leidt dat tot een fundamentalisme waar ik een hekel aan heb. Beide facetten moeten op een natuurlijke manier aanwezig zijn. De vier solo's in No Comment heb ik op een dramaturgische lijn na elkaar gezet: ik begin met het ontleden van het beeld en ik eindig met enkel denken." De drie monologen voor drie vrouwen zijn geschreven door drie mannen. Was het een uitgemaakte zaak wie voor wie zou schrijven? "De figuur van de theedrinkster sprak Josse De Pauw onmiddellijk aan omdat hijzelf met een Japanse gehuwd is en die dubbele cultuur persoonlijk herkent. Grace Ellen Barkey, die de theedrinkster speelt, is zelf afkomstig uit Indonesië. De Amerikaanse auteur Charles Mee kende ik persoonlijk niet. Hij had Morning Song gezien in New York (waar Lauwers in 1999 een Obie Award won, LiLa) en stelde zelf via e-mail een samenwerking voor. Hij heeft een bewerking gemaakt van Salomé voor Carlotta Cagna omdat zij die rol gespeeld had in Le Désir (uit Snakesong Trilogy, LiLa). Zelf heb ik Ulrike voor Viviane De Munck geschreven." U kiest in uw stukken steeds voor een zekere abstractie. Leidt anekdotiek ons af van wat echt belangrijk is? "Ik ga op zoek naar een vorm van universaliteit. De anekdote mag nooit het doel zijn. Anekdotiek als realistische weergave of naturalisme is verfoeilijk, omdat dat niets met het wezen van theater te maken heeft. Daartegenover staat echter dat een beeld pas een beeld is als het in je verbeelding blijft hangen, als herinnering." U zegt over zichzelf: 'Ik regisseer niet, ik creëer beelden.' Het tv-programma No Comment kun je ook zien als een kritiek op het gratuite beeld. Legt u zichzelf hier op de rooster? "In mijn werk zijn altijd twee fundamenten aanwezig. Er is het beeld en er is het theatrale gegeven van een mens op de scène. Dat laatste kun je niet samplen of digitaliseren. Ik heb geen kritiek op het beeld, ik wil analyseren wat het betekent. Theater, beeld, kunst: het zijn geen eenduidige begrippen. Er zijn acteurs die beweren een kunstenaar te zijn, anderen noemen zich 'slechts' een medium. Kunst gaat juist om het in vraag stellen van die virtuositeit. "Men zegt wel eens dat ik 'beeldend theater' maak. Ik moet bekennen dat ik niet snap wat ze daarmee bedoelen. Misschien is de vergelijkingsbasis al fout om te beginnen: ze vergelijken mijn werk nog altijd met het repertoiretheater. Terwijl we het er toch allang over eens zijn dat toneel meer is dan dat. In het nieuwe repertoiretheater zijn auteur en regisseur minder strikt gescheiden. De kunstenaar wordt één, waardoor het zo vluchtige theater nog meer dan vroeger enkel bestaat op dat moment."

Needcompany
Performers weNEEDmoreCOMPANY Invisible Time Contact
 
producties
Jan Lauwers Grace Ellen Barkey Maarten Seghers performing arts beeldende kunst Film
 
tour
Kalender
 
Publicaties
Boeken Muziek Film
 
Nieuwsbrief
Aanmelden Archief
NEEDCOMPANY  |  info@needcompany.org  |  Privacy  |  Pro area
Deze website gebruikt cookies. Door verder te gaan op de site ga je akkoord met onze cookie policy.