Jan Lauwers ensceneert met veel waardigheid “Begin the Beguine” van John Cassavetes voor het Wiener Burgtheater Niemand staat zo goed met smokinghemden als de “Husbands” van John Cassavetes. In die film uit 1970 spelen Peter Falk, Ben Gazzara en Cassavetes zelf drie New Yorkse echtgenoten die na de dood van een vriend in een existentiële crisis terechtkomen en die met een meerdaagse party bestrijden. In 1987, kort voor zijn dood, schreef de grote Amerikaanse auteur Cassavetes voor Falk en Gazzara een toneelstuk dat dan echter niet meer kon worden gerealiseerd. Nu pas beleefde “Begin the Beguine” zijn première in het Weense “Akademietheater”, de kleine speelzaal van het “Burgtheater”. Bij het begin is op de scène een stilstaand beeld uit “Husbands” te zien. En hoewel de mannen niet dezelfde naam hebben als in de film, kan je het stuk als voortzetting van “Husbands” lezen. De smokinghemden die ze uiteraard ook hier dragen, staan hen in ieder geval beeldig. Maar ze zijn geen 40 en ook geen echtgenoten meer. Gito Spaiano draagt zijn kruis met bittere waardigheid; het geloof in de liefde is hij kwijt. Zijn vriend Morris Wine – persoonsbeschrijving: “steeds op jacht naar de regenboog” – ziet dat net zo, maar gaat er anders mee om. Omdat hij zich geen illusies meer maakt over de liefde, stelt hij zich tevreden met de illusie van de liefde. Cassavetes stelt zijn bezadigde helden op de proef: ze hebben zich teruggetrokken in een appartement dat ze wekenlang niet verlaten. Mogelijk hebben de twee zich teruggetrokken om te sterven. Eerst willen ze echter nog eens de proef op de som nemen: bij een pooier bestellen ze telkens weer nieuwe prostituees, die evenwel nooit aan hun ingewikkelde eisen voldoen. In de grond van hun hart wachten Gito en Morris namelijk toch nog op de liefde – maar daarop kunnen ze lang wachten. De Belg Jan Lauwers brengt de vereiste combinatie van empathie en "coolness" mee “Begin the Beguine” is even absurd als een stuk van Beckett, even chauvinistisch als een avondje onder heren en even filosofisch als een komedie van Tsjechov. De ideale regisseur voor die grove mengelmoes zou Cassavetes zelf zijn, maar die is al 25 jaar dood. Misschien wel de enige regisseur die de vereiste combinatie van empathie en 'coolness' kan inbrengen, is de Belg Jan Lauwers, wiens beroemde performancegezelschap Needcompany sinds een paar jaar met het “Burgtheater” samenwerkt. Die joint venture was tot nog toe niet bijzonder vruchtbaar, maar deze keer is het raak. Ten eerste heeft Lauwers de juiste stemming voor de tekst gecreëerd. Zo lapidair en nonchalant wordt op Duitstalige podia zelden toneelgespeeld. Dat levert ook een aantal magische Needcompany-momenten op. Ten tweede houdt het samenspel van de ensembles steek: het “Burgtheater” levert de perfect gecaste heren Falk Rockstroh als Gito (eigenlijk de Gazzara-rol) en Oliver Stokowski (Morris/Falk), terwijl Inge Van Bruystegem en Sung-Im Her van Needcompany de prostituees spelen. De dames spreken vooral Engels, en ze komen ook qua lichaamstaal duidelijk uit een andere toneelwereld. Dat stoort echter helemaal niet, wel integendeel: de communicatiestoornissen tussen de verknipte pooiers en de overbelaste hoeren worden er alleen maar aanschouwelijker en ook wel grappiger door. Op het einde is opnieuw de foto uit “Husbands” te zien, deze keer met de geboorte- en sterfdatum van de drie heren, die intussen allemaal de regenboog overgestoken zijn. De Cassavetes-fan die Lauwers is, heeft zelfs een liefdesverklaring in het stuk opgenomen: “Johnny, ik hou van jou!” Dat was echter helemaal niet nodig geweest. Heel de opvoering is één grote hommage aan John Cassavetes en zijn twee fetisjacteurs. En natuurlijk aan hun smokinghemden.